Page 63 - Bilten broj 5 za 2021

istorijskih procesa, selektivno korišćenje izvora, zamerke stručnjacima da su se opredelili za
laku i unosnu alternativu koja predstavlja prečicu do publike itd.). Međutim, moderne
biografije imaju i brojna svojstva koja ih razlikuju od narativnog ili hagiografskog pristupa:
pojedinac je najčešće sagledan i shvaćen u kontekstu vremena u kojem je živeo, sveobuhvatne
su a često i obimne, jer se autori sve više plaše da će izostaviti važne pojedinosti, trudeći se da
uspostave ravnotežu između privatnog i javnog u životu njihovih junaka.

4. Tatjana Černikov; Jaroslav Višnjakov: OD KNEŽEVINE RUS DO CARSKE RUSIJE:
(IX–XVII): Istorija Rusije, knjiga 1 / Beograd: Evoluta, 2018.

Preuzeto sa sajta: https://www.makart.rs/knjige/knjiga-istorija-rusije-1-od-knezevine-rus-do-
carske-rusije-ix-xvii-veka-jaroslav-visnjakovtatjana-cernikov-37862

Knjiga posmatra transformacije ruskog naroda od istočnoslovenske plemenske zajednice u
srednjovekovni ruski etnos i kasnije u rusku naciju novog vremena. S druge strane, autori
takođe prate i evoluciju višedimenzionalnog razvojnog puta ruske države od jedinstvene
ranosrednjovekovne kneževine u X–XI veku preko feudalne rasparčanosti do stvaranja
regionalnih kneževina sa stvaranjem protoetniteta oko Vladimiro-Suzdaljske kneževine,
Novgorodske kneževine, Galičko-Volinske kneževine u XII–XIII veku. Posledica ovih
razmirica postala je okupacija i podela ruskih zemalja uglavnom od strane tatarske nomadske
najezde sa Istoka, ali u manjoj meri i vernih Rimu Poljaka, Litvanaca, Nemaca i Šveđana u
XIII–XV veku. U otporu nomadima sa Istoka i želji za ujedinjenjem i stvarala se jedinstvena
ruska kneževina oko Moskve u XV–XVI veku.

Apsolutističke tendencije i pokušaj centralizacije vodio je integraciji Vladimiro-Suzdaljske i
Novgorodske zemlje u jednu celinu, dok su se zapadne i južne teritorije starih ruskih
kneževina nalazile u okviru Poljsko-Litvanske konfederacije. Nakon pada dinastije Rjuriković
krajem XVI veka došlo je do smutnje i ponovnog pokušaja podele ruskih zemalja – sada od
strane Poljsko-Litvanske konfederacije i Šveđana. Nakon pada Moskve i doba smutnje u
prvim decenijama XVII veka ruska država se ponovo obnovila uz novu dinastiju Romanov.
Krenuo je proces oslobođenja i sabiranja ruskih zemalja u neprekidnom talasu ratova i mirnih
pregovora sa Švedskom i Poljskom. Došlo je do početka povratka u sastav zajedničke države
teritorija Istočnih Slovena koje su se nalazile pod poljsko-litvanskom vlašću nekoliko vekova i
gde su već klijali identiteti novih naroda – Ukrajinaca i Belorusa.

Ujedinjenjem zemalja nekadašnjih ruskih kneževina došlo je do potrebe izjednačavanja
crkvenih pravila i običaja, što je stvorilo crkveni raskol i podelu pravoslavlja u Rusiji na
starovere i novi obred, što je ojačalo Rusiju kao značajan centar pravoslavne grane
hrišćanstva, ali s druge strane stvorilo je osnovu za društvene podele i konflikte.

Rusija je predstavljala u to vreme stalešku monarhiju čije je uređenje i način delovanja veoma
slikovito opisan u monografiji. U nauci, ova završna tačka monografije dobila je priznanje kao
trenutak vrhunca samostalne i autentične ruske civilizacije i države.